Sakarya Meydan Muharebesi

Sakarya Savaşı (Sergey Prisekin)

Tarih	23 Ağustos - 13 Eylül 1921
Bölge	Sakarya nehrinin doğusu
Sonuç	Yunan ordusunun geri çekilmesi

Taraflar

Kumandanlar

Güçler

77.000

75.000

14 Ağustos'ta ileri harekata geçen Yunan ordusu ise, 23 Ağustos'tan itibaren 3'ncü Kolordusu ile Sakarya Nehri doğusundaki T.B.M.M Kuvvetlerini tespit, l'nci Kolordusu ile Haymana istikametinde, 2 nci Kolordusu ile Mangal Dağı güneydoğusunda kuşatıcı taarruza başladı. Fakat bu taarruzlarında başarısız oldular.

Kuşatma taarruzunda başarı sağlayamayan Yunan kuvvetleri, siklet merkezini ortaya kaydırarak savunma mevzilerini Haymana istikametinde yarmak istedi. 6 Eylül'e kadar süren yarma teşebbüsünde de başarılı olamayınca, bulunduğu hatlarda kalarak savunmaya karar verdi. Ancak T.B.M.M ordusu'nun 10 Eylül'de başlattığı genel karşı taarruzla buna da mani olundu. Bu durumda Yunan ordusu için geri çekilmekten başka hal tarzı kalmıyordu. 13 Eylül'e kadar Sakarya Nehri'nin doğusunda tek Yunan askeri kalmadı. Sakarya'dan çekilen Yunan ordusu, Eskişehir-Afyon'un doğusu hattına kadar çekilerek, bu bölge de savunma için tertiplenmeye başladı.

T.B.M.M ordusu bu savaşta çok subay kaybetti.Yedi tanesi subay komutanı olan şehit sayısı 5700, yaralı 17700, tutsak 415 idi. 9 Alay komutanı şehit düştü. Yaralılar, Ankara’da hastaneler yetmeyince Çankırı’ya gönderildi. Hem de yayan olarak. Yunan ordusunun kaybi daha da ağır idi. Subay ve er 15000 ölü verdiler. Yaralı sayısı 25000 kadardı. Yaklaşık olarak ordularının üçte birini kaybettiler.

Bu savaş sonrasında T.B.M.M., Mustafa Kemal'e mareşallik rütbesi ve gazi ünvanı vermiştir.

Batı Cephesi Kuvvetlerinin 23 Ağustos 1921'de Genel Kuvvet Durumu ve Bölümü

Büyük Millet Meclisi (Ankara hükûmeti) Ordusu

Mürettep Kolordu
- 1.Tümen
- 17.Tümen
- 41.Tümen

1.Kolordu
- 23.Tümen
- 24.Tümen

2.Kolordu
- 4.Tümen
- 5.Tümen
- 9.Tümen

3.Kolordu
- 7.Tümen
- 8.Tümen
- 15.Tümen

4.Kolordu
- 5.Kafkas Tümeni
- 61.Tümen

5.Süvari Kolordusu
- 14.Süvari Tümeni
- 4. Süvari Tümeni

12.Kolordu
- 11.Tümen

Batı Cephesine doğrudan bağlı birlikler
- 2.Tümen
- 3.Tümen
- Mürettep Tümeni
- 3.Kafkas Tümeni
- 6.Tümen
- 57.Tümen

Yunan Küçük Asya Ordusu

1.Kolordu
- 1.Tümen
- 2.Tümen
- 12.Tümen

2.Kolordu
- 5.Tümen
- 9.Tümen
- 13.Tümen

3.Kolordu
- 3.Tümendeydi
- 7.Tümen
- 10.Tümen

Küçük Asya Ordusu'na doğrudan bağlı birlikler

- 4.Tümen
- 11.Tümen
- Bağımsız Tümen
- 9.Alay
- 49.Alay
- 18.Alay
- 47.Alay

T.B.M.M. hükumeti (Ankara hükumeti)'nin ordusu, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki hezimetinden sonra cephe kritik bir duruma düşmüştü. Batı Cephesi birliklerinin Yunan ordusuyla arada büyük bir mesafe bırakılarak (100 Km. ) Sakarya Nehri'nin doğusu'na çekilmesine ve bu hatta savunmasını devam ettirmesine karar verildi. 22 Temmuz 1921'de Sakarya Nehri Doğusu'na çekilmeye başlayan T.B.M.M ordusu, güneyden kuzeye 5'nci Süvari Kolordusu (Çal Dağı güneyinde), 12 nci, l nci, 2 nci, 3 ncü, 4 ncü Gruplar ve Mürettep Kolordu l nci hatta olacak şekilde tertiplendi.